HOROMOS MANASTIRI

Aziz Yahya Kilisesi'ne bitişik yapılar:

Ruzukan Kabri

Günümüze ulaşmayan bir yazıt, Hatlu Hatun'un 1215'te bu şapeli ebeveynleri, özellikle de annesi Ruzukan, ve de ailesinin diğer bireylerinin mezarları için yaptırdığını kaydetmiştir. Kabir, Aziz Yahya kilisesinin güney duvarına, iki katlı inşa edilmiştir.

Zemin katında bir mahzen (kriptos) vardır. Bu, batı ucu açık, koridor gibi, kare şeklinde bir odadır ve sekizgen biçiminde düz bir tavanla örtülüdür. Bu odanın doğu ucunda dörtlü sıra oluşturan etkileyici biçimde süslenmiş mezar taşları (khatchkar) vardır. Bu mezar taşlarının önündeki zemin, ilk başta geri kalan yerden yüksekteymiş. Güney duvarındaysa bir zamanlar, Ruzukan'ın mezarının olduğunun söylendiği bir lahit varmış.

Kabrin üst katında, düz bir platforma açılanö yanyana duran üç adet küçük şapel vardır. Orta şapel daha büyüktür ve üzerine yuvarlak bir alınla desteklenen ufak bir kubbe oturtulmuştur. Bu şapellerde, Ruzukan, Hatlu Hatun ve Hatlu'nun kızkardeşi Nusteh için ayin düzenlenecekmiş.

Ani'li Hatun Şapeli

Ruzukan Kabrinin güney duvarına dayalı şapelin kısım kısım kalıntıları vardır. Ani'li Hatun şapeli olarak bilinen bu yapı 13üncü yüzyılın ikinci yarısında yapılmıştır ve yaptıranının adını almıştır. Beşik kemerli çatısı, tek orta sahın olan bir şapelmiş. İçine hem batı hem de güney kapılarından girilirmiş.Güney kapısı, bugün tamamen yıkık başka bir binaya açılırmış. Bu yıkık binanın daö Ruzukan kabrinde olduğu gibi batı ucu açıkmış; bu da, bunun da bir türbe olmuş olabileceğini ileri sürer.

Yıkık Kuzey Türbe

Eski resimlerden, Ruzukan Kabri'ne büyüklük ve dış görünüm açısından benzeyen, Aziz Yahya kilisesinin kuzey duvarına yaslanmış bir binanın varlığını bilmekteyiz. Bu da bir olasılıkla bir türbeydi. Ondan da geriye birşey kalmamıştır.

"House of the Relics"

Takviyeli bir kapalı alan içinde ve ana kilisenin güneybatısında kalan bir dizi bina, topluca "House of the Relics" olarak bilinir.

Bu grup, birbirinden ayrı ama birbirine bağlantılı üç yapıdan oluşur. Bunlar aşağıdakilerdir:

Vaçe Kabri

Gruptaki en eski yapı Vaçe Kabri'ydi. Prens Vaçe Vakutyan, yaklaşık 1213 ile 1232 yılları arasında Ani valisiydi ve bu türbe 1229 yılında yaptırılmıştır.

Her iç duvarı körkemer dizisi ile üç bölmeye ayrılmıştır ve kare planlıdır. Çatısı, fotoğrafın icadından önce çökmüştür ama petekli bindirme(dirsek)li piramit tonoz olduğunu göstermeye yetecek kadar delil kalmıştır. Büyük olasılıkla Bagnayr jamatununun orta tonozu ile (halen mevcut olan) 1310'da inşa edilmiş Erzurum Yakutiye medresesinin orta kamarasına benzemekteydi. Türbenin dış kuzey duvarında başka bir binanın izleri vardır.

Aruits Jamatunu

Grubun en büyük binası, "Aruits Jamatunu" ya da diğer adıyla "Meclis holü" (Hall of the Synod) idir. Planı hemen hemen karedir, içi ise dokuz bölmeye ayrılmıştır. Dört kolon ve sekiz gömme sütun üzerine hafiften sivri kemerler oturtulmuştur. Orta bölmenin petek bindirmeli tonozu vardır. Öbür bölmelerinse Manuçehr Camii'ndekilere benzer tavanları vardır.

Kısmen doğu duvarın ortasına yaptırılmış büyük yarım daire şeklinde, apsis ile mihrap kırmasına benzeyen bir niş vardır. Bu niş, apsis gibi duvardan dışa doğru çıkıntı yaparak değil de, bir mihrap gibi içeriye çıkıntı yapıyordu. Çoğu apsislerin (ve de mihrapların) tersine, nişin pabucu yerden epey yüksektir. İşlevinin ne olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte,  söylenen oydu ki, nişin içinde, Horomos'u ziyaret ettiğinde, Ani valisi veyahut başpiskoposunun oturabileceği bir taht yerleştirilmiştir. Bir altar apsis veyahut mukaddes emanetlerin teşhir edilebileceği yer olarak da kullanılmış olabilir. Nişin ortasında bir khatchkar varmış. (Bu tamamen yok mu edilmiştir?) Niş, çok süslü bir şekilde oyulmuş "Solomonic" burma sütunlarla çerçevelenmiştir ve yakın duvarlara oyulmuş birçok khatchkar vardır.

Aruits Türbesi

Grubun üçüncü binası diğer ikisine giriş vermek içinmiş. Aruits Türbesi olarak bilinirmiş ve bir yazıta göre 1277'de inşa edilmiştir.

Mimari açıdan, manastırdaki diğer binalardan ve (Havariler Kilisesi'nin holü müstesna) Ani'de günümüze gelebilen yapılardan esaslı farklılıklar gösterir. Çatısı, duvarlardan dik açıyla çıkıp odanın tepesinde, ortada kesişen koşut kemer çiftleriyle desteklenir. Kemerlerin kesişmesi, tavanda, gözpencerenin üstünü örttüğü petek tonozlu kare bölme oluşturur. (Üzgünüm, elimde fotoğraf yoktur.)

... Horomos'un üçüncü sayfasına devam.

... Horomos'un ilk sayfasına dönüş.


  • Aziz Yahya Kilisesi'nin güney yüzüne yakın
    birkaç binayı gösteren eski fotoğraf


  • Aynı binaların şimdiki hali - büyüğü için tıklayınız


  • Ruzukan Türbesi'nin kalıntıları


  • Ruzukan Türbesi'nin mahzeni içinde


  • Mahzenin içinin canlandırması


  • Khatchkarların ikisi - büyüğü için tıklayınız


  • Ruzukan Türbesi'nin şapellerinin eski fotoğrafı


  • "House of the relics" binalar grubu


  • Aruits jamatunu, eski fotoğraftan alıntı


  • Jamatunun bugünkü hali, kuzeydoğuya bakış


  • Aruits jamatununun içi, batıya bakış


  • Aruits jamatununun içindeki nişin
    solundaki süslemeler

  • ANASAYFA  |  MESAJ PANOSU  |  EMAIL  |  ENGLISH
    Metin ve fotoğraflar ©2001 VirtualANI.     Son güncelleme: 06 Şubat 2001.